Rehabilitacja


Efektywna terapia dzieci z autyzmem

Wyniki badań pokazują, iż najlepsze efekty przynosi terapia rozpoczęta przed trzecim rokiem życia. Bardzo ważna jest nie tylko wczesna diagnoza dziecka, ale także objęcie go wczesną interwencją.

Najbardziej efektywną koncepcją wczesnej interwencji opartej na dowodach naukowych jest „Stosowana Analiza Behawioralna” (applied behavioral analysis,ABA), połączona z podejściem rozwojowym. Koncepcja ta opiera się na zrozumieniu funkcji każdego zachowania oraz próbach nauczenia zachowań rozwojowych za pomocą dokumentnie zdefiniowanych technik uczenia. Interwencja poprzez ABA zakłada, iż nowe umiejętności są nauczane w sekwencjach, które maja na celu rekonstruowanie naturalnego procesu rozwojowego.

Istnieje wiele form wczesnej interwencji, jednakże do najpopularniejszych należą „trening różnicowy” oraz „uczenie incydentalne”. Żadna z tych form oraz innych, nie wykluczają się. Obie z nich znajdują się na kontinuum behawioralnych podejść ABA. Należy podkreślić, iż każda z tych form została naukowo zweryfikowana w wielu badaniach, po których uznano ich efektywność. Wszystkie zaczynają się bardzo wcześnie, obejmują około 20 do 40 godzin pracy tygodniowo, a także stosowane w nich są strategie behawioralne. Metody te mają charakter inwazyjny, w takim sensie, iż nie pozwalają dziecku na wycofanie się i pogrążanie się w samotnych aktywnościach. Bardzo ważne jest aby zespół, który prowadzi terapię był bardzo dobrze wyszkolony. Cały proces opiera się na wyznaczaniu celów, prowadzeniu terapii oraz zaangażowanie rodziców dziecka, a na celu ma rozwój społecznych interakcji, rozwój języka czy rozwój aktywności związanych z zabawą. Formy tych interwencji uwzględniają równieżgeneralizację umiejętności. Tzn. przenoszenia pozytywnych wyników z jednej sytuacji na inną (gdyż nie ma pewności, że dziecko nauczone bawić się z terapeutą, będzie bawiło się z rówieśnikami).

Trening różnicowy ma na celu naukę prostych poznawczych oraz językowych umiejętności, a także zdolności koncentracji uwagi (która jest podstawą do nauki i rozwoju). Terapia taka przebiega „jeden na jeden” oraz jest wysoce ustrukturalizowana.

Uczenie incydentalne ma na celu trening ogólnych kompetencji społecznych. Forma ta znajduje się na drugim krańcu kontinuum behawioralnych podejść i jest przeprowadzana w bardziej naturalnych warunkach. Interwencja tą forma terapii często zaczyna się w domu, jednakże szybko przenosi się ją do naturalnego otoczenia.

Badania wykazuję, iż obie formy ABA są bardzo efektywne. Najczęściej obejmuję się dziecko treningiem różnicowym, a następnie uczeniem incydentalnym. Jednakże wybór metody jest uzależniony od indywidualnych potrzeb dziecka. Obie formy mogą być prowadzone równolegle (Szatmari, 2004).